بدان که در کتاب اصول کافى به سند صحيح از حضرت صادق عليه السلام روايت شده که فرمودند: عبادت کرده نشده است خداوند عالم جل شانه به چيزى که افضل باشد از اداء نمودن حق مؤمن. ودر احتجاج از حضرت امام حسن عسکرى عليه السلام روايت شده که فرمود: هر کس معرفتش به حقوق اخوان مؤمنين بيشتر است واداى حقوق آنها را نيکوتر مى کند، شان او نزد حق تعالى عظيم تر است. چون دانستى اين مطلب را پس بدان که در جميع اهل عالم هيچ کس حقوقش بر تو بيشتر نيست از امام زمان تو عليه السلام، که به مقتضاى احاديث کثيره قطعيه، هستى تو وبقاى تو وسکون وآرام تو در اين عالم، وتمام نعمتهائى که به تو مى رسد، وروزى يى که مى خورى وآبى که مى آشامى، به برکت وجود مبارک است، وآنچه هست از منافع ذات مقدس اوست، مانند آفتاب وقتى که زير ابر پنهان باشد هر چند ديده نمى شود لکن تمام عالم از نور او روشن است وفوائد او به همه چيز مى رسد:(3)
اگر نبودن ز يمن وجود اقدس او
 
بپا نبود نه ارض وسماء نه ماه ونه سال
واين عاصى جمله اى از حقوق آن جناب را با دليل وبرهان در باب سوم مکيال المکارم ذکر نموده ام. واعظم تمام حقوق حق امام عليه السلام بر رعيت است، چنانچه در روضه کافى ا حضرت امير المؤمنين عليه السلام مروى است که فرمودند: بزرگترين حق هائى که حق تعالى واجب فرموده است حق والى است (يعنى امام بر رعيت). وچون اين مطلب واضح شد، بدان که ما هر قدر سعى کنيم نمى توانيم حق آن حضرت را چنانچه بايد وشايد اداء کنيم، پس بايد از آنچه مى توانيم کوتاهى ننمائيم، زيرا که در روز قيامت به مقتضاى آيات وروايات، اين مطلب از جمله امورى است که از هر کسى پرسش ومواخذه خواهد شد. چنانچه در تفسير آيه شريفه ثم لتسئلن يومئذ عن النعيم وغيرها روايت شده. وطريق اداء نمودن حق آن حضرت اهتمام در اطاعت وفرمانبردارى اوست بعد از معرفت به او صلوات الله عليه، زيرا که او صاحب امر است بر ما وحق تعالى فرموده: (يا ايها الذين آمنوا اطيعوا الله واطيعوا الرسول واولى الامر منکم). يعنى: اى مؤمنها فرمانبردارى نمائيد خدا را، وفرمانبردارى نمائيد پيغمبر او را، وفرمانبردارى نمائيد صاحبان امر ز خود را. که مقصود وجود مبارک امام زمان عليه السلام ويازده نفر آباء طاهرين اويند. واز جمله فرمانهاى مطاعه او، که در توقيع شريف مروى در کمال الدين واحتجاج وبحار ذکر شده اين است: واکثروا الدعاء بتعجيل الفرج فان ذلک فرجکم. يعنى: بسيار دعاء کنيد واز حق تعالى سؤال نمائيد تعجيل در فرج مرا، زيرا که اين فرج وگشايش کار شماها است. پس بايد هر مؤمنى کمال اهتمام در انجام اين فرمايش مطاع داشته باشد، خصوصا به ملاحظه آن که جميع جهاتى که مقتضى دعاء نمودن در حق کسى مى شود، در وجود اقدس آن حضرت جمع است، چنانچه اين احقر آنها را مفصلا به ترتيب حروف الفبا در باب چهارم مکيال المکارم جمع نموده ام.
تحقيق در امر دعا
چون دانستى که يکى از اقسام اداى حق آن جناب دعاى به آن حضرت وسؤال نمودن تعجيل در فرج وظهور اوست از حق تعالى شانه، بدان که منافاتى نيست در اين مطلب با آن که ماها در جميع امور احتياج به آن جناب داريم، وآن بزرگوار واسطه در تمام فيوضات است، وبزرگ تر شاهد بر اين مدعى، امر فرمودن خود آن حضرت است ما را به اين دعاء. وتقرير مطلب را به چند وجه مى توان نمود: اول: آن که با وجود آن که حضرت ايشان کامل در تمام صفات ووسيله جميع فيوضات هستند، لکن به مقتضاى بشريت، بعض امورى که لازمه بشريت است، از قبيل هم وغم ومحنت والم وابتلاء ومرض، بر ايشان عارض مى شود، وحق تعالى براى دفع اين امور اسبابى قرار داده که يکى از آنها دعاء است، ولهذا خودشان دعاء مى کردند، بلکه ديگران را امر به دعاى در حق ايشان مى فرمودند. پس ما هم به مقتضاى محبت به آن جناب، بايد دعاى به آن وجود مبارک را، از اهم امور لازمه خود قرار دهيم، واين اصلا منافاتى با رفعت مقام آنها نداشته وندارد.
دوم: آن که به مقتضاى حديث مروى در کتاب غيبت شيخ نعمانى (ره) از حضرت امير المؤمنين عليه السلام وتوقيع مروى در احتجاج، يک سبب غايب شدن امام زمان ما عليه السلام، کثرت معصيتهاى ما است. پس چون مانع ظهور آن جناب از جانب ماها است، ماها بايد اقدام در رفع مانع بکنيم، به توبه کردن واهتمام در دعاء وطلب ظهور وفرج براى آن جناب نمودن. سوم: آن که دعاء به منزله هديه است، وهديه بردن براى کسى دليل حاجت آن شخص بزرگ نيست، بلکه علامت احتياج آن هديه برنده ومحبت اوست به آن شخصى که براى او هديه مى برد. وتفصيل اين امور را با بعض وجوه ديگر در باب پنجم مکيال المکارم ذکر نموده ام.

پاورقی:

(3)
هو العلم الهادى باشراق نوره
الم تر ان الشمس ينشر ضوها
 
وان غاب عن عينى کوقت ظهوره
اذا هى تحت القزع حين عبوره

نوشتن دیدگاه