سید بن طاووس در کتاب طرائف نقل مي كند :
شخصی از برامکه (1) خدمت امام رضا علیه السلام عرض کرد : نظر شما در مودر ابوبکر و عمر چیست ؟
امام فرمودند : سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اکبر
مرد برمکی برای رسیدن به جواب سوالش خیلی اصرار کرد تا در نهایت امام علیه السلام فرمودند :
مادر صالحه ای داشتیم که از ان دو خشمگین بود و راضی نشد و پس از رحلتش نیز خبری از رضایت ایشان از ان دو به ما نرسید .
نکته مهم :
اشاره امام رضا علیه السلام به احادیث متواتره ای است که در مورد خشم و رضایت حضرت فاطمه سلام الله علیها از رسول خدا صلی الله علیه و اله نقل شده است و فریقین ان را قبول دارند و صدور ان از پیامبر اکرم صلی الله علیه واله یقینی است . برای نمونه می توان به دو حدیث معروف اشاره نمود :
عن رسول الله (صلي الله عليه وآله وسلم) أنه قال لفاطمة(عليها السلام) إن الله ليغضب لغضبك ويرضى لرضاك.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله خطاب به فاطمه سلام الله علیها فرمودند : خداوند با غضب و خشم تو غضبناک و با رضایت تو راضی می شود .
المستدرك للحاکم الحسکانی ج3 ص154
مجمع الزوائد للهیثمی ج9 ص 203
قال رسول الله صلی الله علیه و اله :
فاطمة بَضْعَةٌ مِنِّی فَمَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِی
فاطمه پاره تن من است هر کس او را بیازارد من را ازرده است .
صحيح البخاري 4/210، (ص 710، ح 3714)، كتاب فضائل الصحابة، ب 12 ـ باب مَنَاقِبُ قَرَابَةِ رَسُولِ اللَّهِ صلي الله عليه وسلم
بنابر این استدلال امام علیه السلام ، خداوند از ان دو خشمگین است و ان دو پیامبر صلی الله علیه و اله را ازرده اند.
1 - برمکیان خاندانی ایرانی بودند که با نزدیک شدن به دستگاه خلافت امویان و عباسیان، راه ترقی و کمال را پیمودند. در دوره اول عباسی، به روزگار خلافت هارون الرشید (حک: ۱۷۰-۱۹۳ق.) که اوج اقتدار عباسیان بود، آنان در بسیاری از شؤون حکومتی دخالت داشتند.
برامكه از رجال حكومت بني عباس و از وزيران هارون الرشيد بودند. در نزد هارون از ارج و منزلت بسيار والايي برخوردار بودند، تا آن جا كه هارون آن‌ها را عباسي خواند. البته اين نهايت لطفي بود كه درباره برامكه داشت و آن ها را از خاندان خود به حساب آورده و يا از بستگان صميمي خود مي دانسته است.
خاندان ملعون برامكه با آل رسول الله(صلی الله علیه و اله) دشمن بوده و با ايشان عدوات آشكار مي كردند و از علل مهم تبعيد، گرفتاري و شهادت امام موسي كاظم(علیه السلام) بودند، برامكه به قدري در نزد هارون الرشيد سعايت موسي بن جعفر(علیهماالسلام) را كردند تا سبب گرفتاري آن بزرگوار شدند و دشمني و عدوات برمكيان با آل رسول الله(ص) در به شهادت رساندن امام موسي كاظم محدود نشد.
عن عليّ بن أسباط رفعه إلى الرضا عليه السّلام:
إنّ رجلا من أولاد البرامكة عرض لعليّ بن موسى الرضا عليه السّلام فقال له: ما تقول في أبي بكر [و عمر] .
فقال له: سبحان اللّه و الحمد للّه و لا إله إلاّ اللّه و اللّه أكبر.
فألحّ السائل عليه في كشف الجواب فقال عليه السّلام: كانت لنا أمّ صالحة و هي عليهما ساخطة (2)، و لم يأتنا بعد موتها خبر أنّها رضيت عنهما.
2 - [سَخِطه] وسَخِط عليه -َ سَخَطًا، وسُخْطًا: كَرِهَه وغضِب عليه ولم يرضه.
المعجم الوسيط-مجمع اللغة العربية بالقاهرة-صدر: 1379هـ/1960م
الطرائف , جلد۱ , صفحه۲۵۲
عوالم العلوم , جلد۱۱ , صفحه۱۵۶
